Jak zorganizować przerwy w czasie pracy?
Jedyną obowiązkową przerwą dla każdego pracownika jest tzw. przerwa śniadaniowa trwająca 15 min. Przerwa ta jest wliczana do czasu pracy, ale można poza nią przewidzieć dodatkową przerwę niewliczaną do czasu pracy trwającą do 60 min na załatwienie spraw osobistych lub spożycie posiłku. Przerwa ta może być obowiązkowa lub fakultatywna. W tym drugim przypadku będą z niej korzystały tylko osoby, które będą taką przerwą zainteresowane i złożą odpowiedni wniosek.
Przerwa śniadaniowa
Jeśli osoba zatrudniona pracuje w danej dobie co najmniej 6 godzin, to pracodawca jest zobowiązany udzielić jej przerwy w czasie pracy trwającej 15 min. Taka przerwa może być udzielana pracownikom o różnych porach dnia, a jej wykorzystanie jest ustalane na bieżąco z bezpośrednim przełożonym pracownika. Zatrudnienie w równoważnym czasie pracy i świadczenie pracy nawet po 12 godzin dziennie nie uprawnia pracownika do drugiej przerwy, chyba że takie uprawnienie będzie wynikało z przepisów wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy.
Przepisy nie określają przeznaczenia przerwy śniadaniowej, a więc może to być zarówno spożycie posiłku, jak i palenie papierosów.
Przerwa na lunch lub załatwienie spraw osobistych
Obowiązkowe 15 min przerwy to jednak za mało, aby zjeść lunch poza biurem, stąd w Kodeksie pracy zapisano możliwość wprowadzenia dodatkowej przerwy trwającej do 60 min, która nie będzie wliczana do czasu pracy, a zostanie przeznaczona na spożycie posiłku lub inne sprawy osobiste pracownika. Przerwę taką wprowadza się do regulaminu pracy lub układu zbiorowego pracy, a u małych pracodawców, którzy nie mają takich dokumentów, musiałaby ona wynikać z umów o pracę zawieranych z poszczególnymi pracownikami.
Korzystanie z takiej przerwy przez pracowników powoduje, że skończą oni pracę o tyle później, ile trwała przerwa niepłatna, co nie wszystkich zatrudnionych zadowala. Dlatego coraz więcej pracodawców nie wprowadza obligatoryjnie dla wszystkich przerwy na lunch, pozostawiając tę kwestię wyborowi pracowników. W tych przypadkach regulamin pracy przewiduje ramy czasowe przerwy i zasadę jej wprowadzania. Nie zawsze też przerwa musi trwać 60 min, już 30 min będzie dla wielu pracowników wystarczającym czasem nie tylko na regenerację sił, ale również na zjedzenie posiłku w ciągu dnia pracy.
UWAGA
Przerwa niewliczana do czasu pracy może zostać połączona z przerwą śniadaniową, dzięki czemu pracownik będzie mógł skorzystać z lunchu i jednocześnie jego wyjście z pracy nie zostanie przesunięte aż o całą godzinę.
PRZYKŁAD
Pracodawca przewidział w regulaminie pracy możliwość skorzystania z niepłatnej przerwy na lunch trwającej 15 lub 30 min, łączonej z przerwą śniadaniową. Decyzja o skorzystaniu z przerwy została jednak pozostawiona pracownikom, którzy musieli w tym celu złożyć stosowny wniosek do działu HR. Regulamin określał, że korzystanie z przerwy musi zostać zadeklarowane przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego i będzie obowiązywać co najmniej cały okres rozliczeniowy. Pracownik wybierając 30-minutową przerwę, będzie kończył pracę tylko 15 min później niż dotychczas, gdyż 15 min przerwy jest zaliczane do czasu pracy, natomiast pracownik decydujący się na przerwę 45-minutową wyjdzie z pracy o 30 min później także ze względu na zaliczenie 15 min do czasu pracy.
Przeznaczeniem przerwy na lunch mogą być także sprawy osobiste pracownika, jak chociażby zrobienie zakupów, odebranie dziecka ze szkoły czy załatwienie różnych spraw urzędowych.
Podstawa prawna:
- art. 134, art. 141 Kodeksu pracy.
