Z jakim wyprzedzeniem powinny być składane wnioski o urlopy związane z rodzicielstwem?

Aby móc skorzystać z urlopów związanych z urodzeniem i wychowywaniem dziecka, pracownicy muszą wystąpić do pracodawcy z odpowiednim wnioskiem składanym co najmniej na 7 lub 21 dni przed rozpoczęciem urlopu. Wyjątkiem jest urlop macierzyński, gdyż prawo do niego nabywa się z dniem porodu , automatycznie, bez konieczności składania wniosku.

Urlop macierzyński

Z urlopu macierzyńskiego pracownica może skorzystać już na 6 tygodni przed porodem. Do wniosku o udzielenie tego urlopu składa się kopię zaświadczenia lekarskiego o przewidywanej dacie porodu. W przypadku nie skorzystania z urlopu przed porodem nie trzeba już składać wniosku o urlop macierzyński, gdyż prawo do niego nabywa się z dniem porodu.

Urlop rodzicielski

Wniosek o udzielenie od razu, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze składa się najpóźniej 21 dni po porodzie. Jeżeli mimo złożenia takiego wniosku przez pracownicę rodzice zdecydują się dzielić urlopem rodzicielskim, mogą złożyć wniosek o rezygnacji przez matkę z całości lub części urlopu i o udzielenie go w całości lub w części ojcu dziecka. Oba wnioski należy złożyć z 21-dniowym wyprzedzeniem przed powrotem do pracy (pracownik rezygnujący) i przed rozpoczęciem urlopu (pracownik udający się na urlop).

Taki sam termin na złożenie wniosku ma pracownik ubiegający się o urlop rodzicielski gdy składa odrębny wniosek o jego udzielenie po urlopie macierzyńskim. Dotyczy to także części tego urlopu oraz tzw. odroczonego urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni (tę część urlopu można wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat).

Rodzice adopcyjni wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego także składają nie później niż 21 dni po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza.

Urlop ojcowski

Najkrótszy termin dotyczy urlopu ojcowskiego, gdyż wniosek o jego udzielenie składa się na 7 dni przed datą rozpoczęcia urlopu.

Urlop wychowawczy

Udzielenie urlopu wychowawczego wymaga złożenia wniosku na 21 dni przed datą rozpoczęcia urlopu. Wniosek taki może jednak zostać wycofany przez pracownika na 7 dni przed datą rozpoczęcia urlopu, a pracodawca musi decyzję pracownika o wycofaniu urlopu zaakceptować. Analogicznie składa się wnioski urlopowe dla rodziców adopcyjnych.

Treść wniosków

Wymogi co do treści niektórych wniosków, a także dokumentacji niezbędnej przy ich składaniu zawiera Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków.

Normuje ono wnioski:

• o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części, urlopu rodzicielskiego lub jego części i urlopu ojcowskiego lub jego części;
• w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub jego części;
• o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu;
• o udzielenie urlopu wychowawczego lub jego części;
• o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego.

Podstawa prawna:

• art. 179¹, art. 182^1c, art. 182³, art. 182⁴, art. 186 Kodeksu pracy;
• Rozporządzenie z 8 grudnia 2015 r. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2243).