Jakie są ograniczenia czasu pracy kobiet w ciąży?
Kobiety ciężarne nie mogą pracować nie tylko w nocy i w nadgodzinach, ale również dłużej niż 8 godzin na dobę, nawet gdy są zatrudnione w równoważnym systemie czasu pracy, a poza tym nie wolno im zlecać podróży służbowych ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy.
Praca w nadgodzinach i w nocy
Ze względu na ciążę w znaczny sposób są ograniczone uprawnienia pracodawcy w zakresie zarządzania czasem pracy w stosunku do takich pracowników, gdyż obowiązuje zakaz:
- zatrudniania w godzinach nadliczbowych;
- zatrudniania w porze nocnej;
- zatrudniania w systemie przerywanego czasu pracy;
- delegowania poza stałe miejsce pracy.
UWAGA
Zakazy pracy w nocy i nadgodzinach są bezwzględne, co oznacza, że również zgoda samych zainteresowanych nie może ich uchylić. Zatrudnienie w przerywanym czasie pracy i delegowanie poza stałe miejsce pracy są możliwe za zgodą udzieloną przez pracownicę na piśmie, gdyż zakazy są w tym przypadku względne.
Jeśli kobieta przed ciążą pracowała w nocy, to obowiązkiem pracodawcy na okres ciąży jest zmiana jej rozkładu czasu pracy w taki sposób, aby nie wykonywała pracy w godzinach nocnych. Gdyby na dotychczasowym stanowisku danej zatrudnionej było to niemożliwe lub niecelowe, pracodawca powinien przenieść taką kobietę na inne stanowisko, gdzie nie ma obowiązku świadczenia pracy w nocy. W razie braku takich stanowisk pracodawca będzie miał obowiązek zwolnić tę pracownicę z obowiązku świadczenia pracy, ale ma ona gwarancję po okresie ciąży powrotu na dotychczasowe stanowisko i w dotychczasowym wymiarze czasu pracy.
Równoważny czas pracy
Kobiety w ciąży, jeśli są zatrudnione w systemach opartych na wydłużonym dobowym wymiarze czasu pracy, czyli w systemie równoważnego czasu pracy, systemie pracy w ruchu ciągłym, systemie pracy weekendowej czy systemie skróconego tygodnia pracy, nie mogą pracować dłużej niż po 8 godzin. Przepisy gwarantują takim pracownikom zachowanie prawa do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracy z powodu ciąży
PRZYKŁAD
Kobieta jest zatrudniona jako recepcjonistka w hotelu i pracuje w systemie równoważnym na zmiany po 12 godzin, zgodnie z harmonogramem czasu pracy układanym na miesiąc kalendarzowy. Zakładając, że w 15. dniu miesiąca pracownica złoży zaświadczenie o stanie ciąży, pracodawca będzie musiał skrócić jej godziny pracy do 8 godzin do końca miesiąca we wszystkich dniówkach, kiedy miała zaplanowane po 12 godzin. Natomiast przy układaniu kolejnych harmonogramów dniówki tej pracownicy mogą obejmować po 8 godzin, a jednocześnie ta zatrudniona będzie mieć zaplanowany pełny wymiar czasu pracy.
Podstawa prawna:
- art. 148, art. 178 § 1, art. 1781 Kodeksu pracy.
