Deputaty oraz rabaty na produkty lub usługi firmy

Deputat kojarzy się głównie z PRL-em i górniczymi deputatami węglowymi. Wbrew pozorom jednak wypłacanie części wynagrodzenia w naturze jest stosowane w różnych branżach i nie tylko w dużych państwowych spółkach.  Pracownicy browarów dostają piwo, lotnicy – przeloty, kolejarze – tanie bilety i deputat węglowy przeliczony na ekwiwalent pieniężny, a pracownicy firm telekomunikacyjnych – bezpłatny abonament. Deputaty są na ogół tylko pośrednio związane z wykonywaną pracą i przysługują niektórym grupom zawodowym na podstawie przepisów odrębnych lub zakładowych (układy zbiorowe pracy). 

Podobnym, aczkolwiek  bardziej rozpowszechnionym świadczeniem są zniżki na produkty lub usługi oferowane przez pracodawcę. Takie świadczenia bywają bardzo atrakcyjne; dzięki nim np. pracownik firmy motoryzacyjnej może taniej kupić samochód,  pracownik banku może liczyć na najniższą możliwą marżę kredytu, a pracownik sieci handlowej – na zakup oferowanych przez nią towarów po atrakcyjnych cenach. 

Wszyscy pracownicy.

Deputaty przysługują obecnie głównie wybranym grupom zawodowym i dotyczą przede wszystkim dużych firm. Znacznie bardziej popularnym świadczeniem są rabaty na produkty i usługi oferowane przez pracodawcę. Są one rozpowszechnione w firmach reprezentujących różne branże, np.  motoryzacyjną, informatyczną, telekomunikacyjną czy sieci handlowych. Rozwiązanie to chętnie wdrażają przedsiębiorstwa oferujące dobra konsumpcyjne (np. odzież, kosmetyki) albo usługi atrakcyjne z punktu widzenia indywidualnego użytkownika (np. abonament telekomunikacyjny).

W górnictwie czy energetyce deputaty są źródłem sporych wydatków ze względu na ich wysoką wartość oraz liczbę objętych nimi osób (poza pracownikami otrzymują je także emeryci). Producenci dóbr konsumpcyjnych (np. browary, firmy kosmetyczne) nie ponoszą jednak z tego tytułu dużych kosztów, a z punktu widzenia pracownika świadczenie takie jest bardzo atrakcyjne. 

W przypadku rabatów pracodawca nie tyle ponosi koszty, ile raczej dzieli się z pracownikiem marżą (mniej zarabia), stąd powszechne stosowanie tego rozwiązania. 

Warto pamiętać, że przyznawane przez firmę deputaty i rabaty nie są obojętne dla pracownika pod względem podatkowym. Ich wartość należy doliczyć do wynagrodzenia i obciążyć pracownika podatkiem dochodowym. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy rabat w tej samej wysokości jest dostępny dla klientów firmy. 

Wartość pieniężną deputatów uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. 

• Wzrost kosztów stałych przypadających na pracownika bez zwiększenia jego wydajności.

• art. 11 ust. 2a pkt 1, ust. 2b, art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 57, poz. 352 
• § 17 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988